Menopozda Hormon Tedavisi

Menopozun başlangıcında ortaya çıkan bu sorunlar bazı kadınlar için çok hafif olabilirken, bazı kadınlarda yaşam kalitesini etkileyecek kadar şiddetli olabilir. Günümüzde en yaygın tartışmalardan biri, menopozun neden olduğu sorunları hafifletmek için östrojen tedavisinin uygulanmasıdır.

Yaşamın bazı evrelerinde yumurtalıklarda östrojen üretimi çeşitli nedenlerle durabilir. Bu, yumurtalıkların cerrahi olarak çıkarılmasının veya bazı ilaçların kullanımının sonucu olabilir. Ayrıca kadınlar belirli bir yaşa geldiklerinde yumurtalıkların östrojen üretimi doğal olarak durabilir. Östrojen eksikliği ile birlikte çeşitli problemler de ortaya çıkar.

Burada biz buna östrojen eksikliği olan yaşam evresi menopozu diyoruz. Östrojen, esas olarak rahmin her iki tarafındaki yumurtalıklarda üretilen bir kadın hormonudur. Ek olarak, daha sonra tartışacağımız diğer dokularda östrojen daha az üretilir. Çocuk ergenliğe girerken yumurtalıklar gelişmeye ve östrojen üretmeye başlar.
Kana karışan hormonlar göğüslere, kemiklere, kalın bağırsaklara, mesaneye, cinsel organlara ve diğer dokulara girerek etkilerini orada gösterirler. Hormonların etkisi altında fiziksel ve psikolojik yapı değişir ve çocukluktan kadınlığa geçiş başlar.

Yumurtalıklarda Üretilen Diğer Hormonlar

Yumurtalıklarda üretilen bir diğer hormon ise progesterondur. Bu iki hormon, kadınların cinsel ve üreme fonksiyonlarını birlikte düzenler. Adet döneminde önce kandaki östrojen seviyesi yükselir, ardından östrojen seviyesi düşmeye başlar ve kandaki progesteron seviyesi yükselir. Bu sırada yumurtlama meydana gelir.

Geç adet döneminde iki hormonun seviyesi düşer ve rahimde gebe kalmaya hazırlanan dokular kanama yoluyla vücuttan atılır. Bu sayede kadınlar düzenli olarak adet göreceklerdir.

Kadınlar belli bir yaşa geldiklerinde yumurtlama fonksiyonu azalmaya başlar ve östrojen salgısı yetersiz kalır. Bu nedenle östrojen eksikliği nedeniyle vücutta bazı değişiklikler görüyoruz. Bu süreç ortalama 3-4 yıl sürer. Bu sürece perimenopozal dönem yani menopoza hazırlık aşaması diyoruz.

Perimenopoz Dönemi

Perimenopoz sırasında kadınlar bazı menopoz sorunları yaşarlar. Düzensiz adet görme; kanama olmadan aylar geçebilir. Âdet kanaması zaman zaman azalır ve bazen aşırı kanama şeklinde kendini gösterebilir.
Adet döneminde sıcak basması ve aşırı terleme olabilir. Bu dönemde hormonal denge tamamen bozulur, bazen hormon seviyesi çok yükselir, bazen çok düşer. Hormonlar çok yüksek olduğunda, adet sırasında meme hassasiyeti ve ağrısı meydana gelir.

Bu ağrılar adetle birlikte azalacaktır. Adet döneminde memeleri hassas olmayan kadınlar bu ağrılardan dolayı panikleyebilirler. Özellikle bu dönemde meme ağrısı meme kanseri için önemli değildir. Aynı yerde ve aynı memede sürekli ağrı, meme kanseri konusunda bizi endişelendirmelidir.

Hormon Tedavisi Nedir?

Menopozun başlangıcında ortaya çıkan bu sorunlar bazı kadınlar için çok hafif olabilirken, bazı kadınlarda yaşam kalitesini etkileyecek kadar şiddetli olabilir. Günümüzde en yaygın tartışmalardan biri, menopozun neden olduğu sorunları hafifletmek için östrojen tedavisinin uygulanmasıdır. Meme kanseri için risk faktörlerini hesaplarken uzun süre östrojene maruz kalmanın meme kanseri riskini artırdığından bahsetmiştik.

Ama şimdi bu soru biraz abartılı. Pek çok kadın, gerçekten ihtiyacı olsa bile bu korkudan dolayı destekleyici hormonları kullanamaz. Ancak postmenopozal hormon kullanan sağlıklı kadınların, hormon kullanmayan kadınlara göre %20 daha uzun yaşadığını biliyoruz.

Menopozda, yetersiz hormonların yerini alan hormon replasman tedavisi (HRT) kullanın. Bunun için östrojen veya östrojen ve progesteron içeren ilaçlar kullanılır. Menopozun neden olduğu sorunların çoğu HRT ile sona erer. Uzun süreli östrojen kullanımı tek başına rahim kanseri riskini artırabilir. Bu nedenle östrojen ile birlikte progesteron hormonu verilerek bu etki önlenebilir. Rahim ameliyatla alınmışsa sadece östrojen verilmesine gerek yoktur.

Hormon Kullanımı

Hormon kullanımı menopozun neden olduğu sorunları (sıcak basması, uyku bozukluğu, vajinal kuruluk, idrar yolu hastalıkları, psikolojik sorunlar) önleyebilir. Osteoporoz ve ortaya çıkan kırıklar önemli ölçüde azalır. Kalp damar hastalıkları azaldı. Ayrıca hormon kullanımı Alzheimer hastalığı (erken evre bunama) ve kolon kanseri riskini azaltabilir.

Menopoz sonrası hormon kullanan kadınlar genellikle sağlığını ve bedenini tercih eden, eğitim ve zekâ düzeyi yüksek, daha aktif bir yaşam süren, ara sıra alkol kullanan kadınlardan oluşan bir gruptur. Ve bazı kadınlar hormon yemek isteseler bile vücut onları yiyemediği için kullanamıyor. Östrojen bir hap şeklinde, cilde uygulanan bir bant şeklinde veya bir burun spreyi yoluyla alınabilir. Şu anda en düşük ve en etkili doz kullanılmaktadır.

Bu her kadın için farklıdır. Doktorunuz bu dozu ayarlayabilir. Bölgesel hormon ihtiyacınızı karşılamak için vajinal krem olarak da kullanabilirsiniz. Hormon kullanmayı planlıyorsanız mutlaka doktor kontrolünde yapmalısınız. Hormonları uygulamadan önce vücudun çeşitli organ fonksiyonlarını incelemek için çeşitli laboratuvar testleri yapılır. Hormon kullanmadan önce mutlaka meme muayenesi ve mamografi çektirmelisiniz.