Dış Gebelik Tedavisi

Embriyonun rahim dışında başka bir yere yerleşmesine dış gebelik, tıp dilinde ise ektopik gebelik adı verilmektedir. Normalde döllenme fallop tüplerinde gerçekleşir. Yani vajinadan gelen sperm rahimden geçerek tüplere ulaşır. Yumurtalıktan tüpe gelen yumurta ile sperm fallop tüplerinde karşılaşır ve döllenme gerçekleşir. Dış gebelik tedavisi mümkün olan en kısa sürede yapılması hayati önem taşımaktadır.

Dış Gebelik Nedir?

Normal dışı olarak tanımlanan bu tür bir gebelik, anne adayının gelecekteki doğurganlık özelliğine etki etmesi ve tanı erken dönemde konmadığında hayatını kaybetmesine neden olması açısından mutlaka zamanında ve doğru tedavi yöntemiyle tedavi edilmelidir. Ektopik gebelik şüphesi olduğunda karın muayenesi ile beraber kandaki gebelik hormonu (beta-hcg) değerlerine bakılır. Ayrıca gebelik kesesinin rahimin neresinde olduğunu görebilmek için ultrasonografi ile değerlendirilir. Çoğu zaman yapılan muayene ve test sonuçları dış gebelik tanısını hemen koyabilmektedir. 

Dış gebelik tedavisi, gebeliğin tespit edildiği andan itibaren gözlemleme, cerrahi müdahale ve ilaç gibi yöntemlerle yapılmalıdır. Tedavi uygulanmasında cerrahi olarak en güncel ve en modern yöntemlerden biri olan laparoskopik cerrahi genç ve yeniden hamile kalmak isteyen kadınlarda şartların uygunluğu ile ilk tercih edilen tedavi yöntemidir. 

Dış Gebelik Tedavisi Nasıl Yapılır?

Dış gebelik tedavisi iki şekilde yapılmaktadır;

Tıbbi tedavi: İlaçla tedavide methotreksate kullanılır. Methotreksate, gebelik hormonunun seviyesi, gebelik kesesinin büyüklüğü, gebelik kesesi içindeki embriyonun kalp atışlarının varlığı, gebelik kesesinin yerleştiği fallop tüpünün yırtılıp yırtılmaması gibi çeşitli değerler göz önünde tutularak uygulanır. İlaç gebelik dokusunun büyümesini engelleyerek emilimini ve gebeliğin sona ermesini sağlar. 

İlaç tedavisi erken tespit edilen ve kanama başlamamış dış gebelik tedavisi için uygulanabilir. Methotreksate enjeksiyon şeklinde bir doz verilir. Methotreksate almadan önce, hCG seviyesini ve belirli organların işlevlerini ölçmek için kan testleri yapılmalıdır. İlk doz verildikten sonra hCG seviyelerinde yeterince düşme olmaz ise ek bir methotreksate dozu yapılabilir. Emzirme döneminde olan ya da karaciğer problemi yaşayan kişilere methotreksate verilmemektedir.

Cerrahi Tedavi: Dış gebelikte ameliyatında genellikle Laparaskopik ile yapılır. Bir diğer seçenekte açık cerrahi yapılarak dış gebelik dokusu alınır. 

Dış Gebelik Tedavisi Gerektiren Belirtiler

Yaygın olarak 20 ila 30 yaş aralığındaki kadınlarda ve günümüzde gebeliklerin %2’sinde görülen bu durum, başlangıç evresinde hiçbir belirti göstermeyebilir. Gösterse bile bazı hastalıklar ve normal gebelik ile karıştırılabilir. Daha sonraki kısımlarda ise sırasıyla kasık/karın ağrısına ya da ilgili bölgelerde kramplara, büyümenin devam etmesiyle fallop tüpünde yırtıklara ve en nihayetinde kanamalara neden olur. Normal gebelikteki belirtileri ile aynı belirtileri göstermesine vermesine rağmen bazı bulgular dış gebelikte görülür. 

Dış gebelik belirtileri kendine özgü belirtiler değildir. Vajinal kanama, tek taraflı alt karın bölgesinde sancı şeklinde ağrı, adet gecikmesi, omuz başlarında sancı, gebelik testinin çoğu zaman pozitif çıkması, bayılma, mide bulantısı ve baygınlık hissinin oluşması gibi dış gebeliğin derecesine göre değişen ciddi belirtiler vardır. 

Düzenli adet döneminde normal miktarda olmayan adet kanaması dikkat çeken ilk belirtilerden biridir. Daha önce normal hamilelik süreci geçiren kadınlar dış gebelik belirtilerini çok daha kolay fark edebilirler.Tüp içerisindeki gebeliğin büyümesi, tüpün yırtılması veya tüp ucundan kanın karın boşluğuna akması sebebiyle kasıklarda ve alt karında ağrıya yol açar.  Ağrı sağ veya sol alt kasıkta belirgin olarak hissedilir. Ağrı, keskin veya saplanır tarzda olabilir. Karın içinde ki kanamanın oranına bağlı olarak baş dönmesi ve baygınlık olabilir. Ağrı tüm karına ve omuza yayılabilir.

Dış Gebeliğin Sebepleri Nedir?

Dış gebelik, döllenmiş bir yumurtanın, implante edilmesi gereken uterusa doğru ilerleyişine devam etmek yerine bir Fallop tüpüne veya başka bir yere yapışmasıyla meydana gelmektedir. Yumurta, bir Fallop tüpü zarar gördüğünde, deforme olduğunda veya bozulduğunda sıkışabilir. Bu gibi nedenlerle dış gebelik tedavisi tercih edilmektedir.

Kimler Risk Altında?

Aşağıdaki durumlarda dış gebelik yaşama riskiniz yüksek olabilir:

• Gebelik
• Obez veya çok kilolu olmak
• Son zamanlarda kalça veya sırt ameliyatı olan bireyler
• Diyabetli kişilerin, diyabetle ilişkili sinir zararından kaynaklanabilecek dış gebelik olasılığı yedi kat daha fazladır.
• 30 ile 60 yaşları arasındaki kadınlar
• İş için ağır kemer takan kişiler

Nasıl Teşhis Edilir?

Dış gebeliği teşhis etmek için, bir doktor size belirtileriniz hakkında sorular soracak ve manuel muayene yapacaktır. Sahip olabileceğiniz diğer durumlar, aldığınız ilaçlar ve yakın zamanda bir operasyon geçirdiyseniz, sağlık geçmişiniz hakkında sorular sorulabilir. Doktorunuz ayrıca işiniz için ağır bir kemer takıp takmadığınız, dar korse veya çorap giyip giymediğiniz gibi yaşam tarzınız hakkında sorular da sorabilir. Bir doktor, belirtilerinize ve sağlık geçmişinize dayanarak teşhisi doğrulayamazsa, aşağıdaki testleri de önerebilir:

• Kalça görüntülerini oluşturmak için röntgen veya MRI gibi görüntüleme testleri
• Hasarlı sinirleri bulmak için elektriksel dürtüleri kullanan sinir iletim hızı testleri
• Kalçayı saran kasların elektriksel deşarjlarını ölçmeye yardımcı olmak için EMG testleri.