Türüne, boyutuna ve semptomlarına bağlı olarak çeşitli yumurtalik list tedavisi seçenekleri vardır. Tedavi gerektirmeyen fonksiyonel kistler genellikle birkaç ay içinde kendiliğinden ortadan kalkar. Bununla birlikte, doktorlar kist büyükse, kalıcıysa veya ağrıya neden oluyorsa tedavi önerebilir. Hormonal doğum kontrol hapları kullanarak kistlerin yeniden oluşumunu önlemek, kistlerin laparoskopik olarak çıkarılması veya daha büyük kistler için laparotomi gibi daha invaziv cerrahi yöntemler bu tedavi seçenekleri arasında yer alır. Tedavi sırasında hastanın düzenli olarak ultrason ile izlenmesi, kistin boyutunu ve türünu izlemek için çok önemlidir. Ağrı kesici ilaçlar da ağrı ve diğer semptomları hafifletmek için kullanılabilir. Hastanın yaşı, genel sağlık durumu ve gelecekteki doğurganlık istekleri, tedavi planını oluştururken dikkate alınır. Sonuç olarak, özelleştirilmiş bir yaklaşım uygulanarak en uygun tedavi seçeneği seçilir ve uygulanır.
Kadın üreme organında görülen ve anne olmayı sağlayan yumurtaları içinde bulunduran keseye yumurtalık adı veriliyor. Yumurtalığın üstünde yâda içinde görülen herhangi bir sıvı dolu ve topa benzer yapılar ise yumurtalık kisti olarak isimlendiriliyor. Over kisti de denen yumurtalık kist tedavisi hem sağda hem de solda oluşabilmektedir. Birçoğu zararsız olan yumurtalık kistlerinin birçoğu belirti dahi vermez ve yumurtalık kist tedavisi uygulanmasına gerek kalmadan birkaç ay içinde yumurtalık kistleri kendi kendine de iyileşebilir.
Kistlerin büyüklüğü bir bezelye kadar küçük ya da bir portakaldan daha büyük olabilir. Bir kist kapalı bir kese benzeri yapıdadır. Saran dokudan zar ile ayrılır. İçinde sıvı, gaz veya yarı katı madde bulunur. Bir kistin dış kısmına kist duvarı denir. Kistin çapı 5 cm'nin üzerindeyse cerrahi müdahale yapılarak çıkarılması gerekebilir.
İlk olarak, fonksiyonel kistler genellikle birkaç ay içinde kendiliğinden ortadan kalkar. Bu tür kistlerin çoğu, rutin jinekolojik muayeneler sırasında tesadüfen bulunur ve genellikle tehlikeli değildir. Bununla birlikte, hastada şiddetli ağrı, adet düzensizlikleri veya diğer belirtiler varsa, daha aktif bir tedavi gerekebilir.
Yumurtalık kistlerinin tedavisinde sıklıkla hormon tedavisi kullanılır. Doğum kontrol hapları, hormonların dengesini koruyarak yeni kistlerin oluşumunu önleyebilir. Bu yöntem, özellikle tekrarlayan kist oluşumunu durdurmak için etkili olabilir. Bununla birlikte, mevcut kistlerin boyutunu azaltmada sınırlı bir etkiye sahiptir.
Büyük, kalıcı veya semptomatik kistler için tercih edilen tedavinin cerrahi müdahale olmasıdır. Laparoskopi, küçük kesiler aracılığıyla kistin çıkarılmasını sağlayan minimal invaziv bir cerrahi yöntemdir. Bu yöntemle hasta iyileşir ve hastanede kalış süresi kısalır. Laparotomi, daha büyük veya karmaşık kistler için daha geniş bir cerrahi müdahale gerektirir. Bu prosedür daha büyük bir kesi gerektirir ve iyileşme süresini uzatabilir.
Hastaların tedavi sürecinde düzenli olarak ultrason ile izlenmesi çok önemlidir. Ultrason, tedavi planının etkinliğini değerlendirmek ve kistin büyüklüğünü ve özelliklerini izlemek için kullanılabilir. Bazı durumlarda, kistin kanserli olup olmadığını belirlemek için daha fazla test ve biyopsi gerekebilir.
Ağrı kesici ilaçlar da ağrıyı hafifletmek için kullanılabilir. Bu ilaçlar, hastanın semptomlarını yönetmede ve yaşam kalitesini artırmada büyük bir rol oynar. Hastanın yaşı, genel sağlık durumu, gelecekteki doğurganlık istekleri ve tercihleri, tedavi planını oluştururken dikkate alınır.
Genel olarak, yumurtalık kist tedavisi için geniş bir seçenek sunulur ve her hastanın durumu kişisel olarak değerlendirilerek en uygun tedavi yöntemi seçilir. Hastanın sağlığı ve tedavi sürecinin başarısı için erken teşhis ve düzenli doktor kontrolleri çok önemlidir.
Yumurtalık kistinin türü, boyutu, semptomları ve hastanın genel sağlık durumu, tedavi süresini etkiler. Fonksiyonel kistler, yumurtlama sırasında oluşan ve genellikle zararsız olan kistler, birkaç hafta ila birkaç ay içinde kendiliğinden ortadan kalkar. Bu süreç boyunca hastanın durumu sık sık ultrason muayeneleri ile izlenir. Kist küçülmezse veya semptomlar ortaya çıkarsa, ek tedavi seçenekleri gerekebilir.
Özellikle tekrarlayan kistlerin önlenmesinde, hormon tedavisi yaygın bir yöntemdir. Doğum kontrol hapları, hormon dengesini düzenleyerek yeni kistlerin oluşumunu önler. Hastalar, birkaç ay içinde hormon tedavisinin etkilerini gözlemlemek için düzenli olarak izlenir. Tedavi süreci boyunca doktorun önerdiği ilaçları düzenli olarak kullanmak ve belirtileri takip etmek çok önemlidir.
Daha büyük, kalıcı veya semptomatik kistler cerrahi müdahale gerektirir. Laparoskopi cerrahisi, küçük kesilerle yapılır ve genellikle iyileşme süresi daha kısadır. Hastalar işlemden sonra birkaç gün içinde taburcu olabilir ve tam iyileşme birkaç hafta sürebilir. Laparoskopinin ardından hastalar tipik olarak kısa bir sürede günlük hayatlarına dönebilirler. Daha büyük veya daha karmaşık kistler, laparotomi gerektirebilir. Laparotomi, daha geniş bir kesi gerektiren ve daha invaziv olduğu için iyileşme süresi daha uzun olabilir (genellikle birkaç hafta ila birkaç ay). Bu süreçte hastalar hastanede daha uzun süre kalabilir ve tam iyileşme için daha fazla zamana ihtiyaç duyabilirler.
Tedavi sürecinde doktor kontrolü çok önemlidir. Ultrason muayeneleri, tedavi planının etkinliğini değerlendirir ve kistin boyutunu ve türüne bakar. Bazı durumlarda, kistin kanserli olup olmadığını belirlemek için daha kapsamlı testler ve biyopsi gerekebilir. Tedavi sırasında ağrı ve diğer semptomları hafifletmek için ağrı kesici ilaçlar da kullanılabilir. Bu ilaçlar, hastanın yaşam kalitesini önemli ölçüde iyileştirmek için kullanılır.
Tedavi sürecinin toplam süresi, hastanın tedaviye nasıl yanıt verdiği ve kistin türüne bağlı olarak değişir. Sonuç olarak, her hastanın durumu ayrıntılı olarak değerlendirilir ve en uygun tedavi planı seçilir.
Birçok zaman, yumurtalık kistlerinde herhangi bir belirti ile karşılaşılmaz. Bununla birlikte, kist büyüdükçe belirtiler de kendini gösterebilir. Belirtiler şunları içerebilir:
Yumurtalıklardaki kistin boyutu eğer 8 cm'den daha büyük ise kanserleşme riskine karşı ve diğer bulguların yok edilmesini sağlamak amacıyla cerrahi operasyona başvurulabilir. Yumurtalık kist tedavisi 2 farklı ameliyat yöntemiyle yapılır. Bunlar:
Ameliyattan sonra iyileşme süresi kişiden kişiye farklılık gösterir. Yumurtalık kisti çıkarıldıktan sonra, karnınızda ağrı hissedeceksiniz, ancak bu birkaç gün içinde geçecektir. Laparoskopi veya laparotomiden sonra, normal yaşamınıza devam edebilmeniz 12 haftayı bulabilir. Kist test için gönderilirse, sonuçlar birkaç hafta içinde çıkacaktır ve doktorunuz sizin daha fazla tedaviye ihtiyacınız olup olmadığına karar verecektir.
İyileşme sırasında aşağıdaki belirtileri fark ederseniz bir doktorla ile iletişime geçin:
Bu belirtiler bir enfeksiyonu işaret edebilir.
Yumurtalık kistlerinin ilaçla tedavisi mümkündür, ancak yöntem kist türüne ve büyüklüğüne bağlı olarak değişir. Adet döngüsü sırasında sıklıkla meydana gelen fonksiyonel kistler, hormon dengesizliklerinden kaynaklanır. Bu kistler genellikle birkaç hafta ila birkaç ay içinde kendiliğinden ortadan kalkar ve tedavi gerektirmez. Bununla birlikte, tekrarlanmasını önlemek veya semptomları hafifletmek için hormonal tedavi kullanılabilir.
Hormonal tedavi genellikle doğum kontrol hapları kullanılarak uygulanır. Yumurtlamayı baskılayarak bu haplar yeni kistlerin oluşumunu önleyebilir. Hormon tedavisi, özellikle tekrarlayan kistleri önleyebilir. Mevcut kistlerin küçülmesi bu yöntemle genellikle sağlanmaz, ancak gelecekteki kist oluşumunu durdurabilir. Doktorlar, hastaya birkaç aylık bir doğum kontrol hapları reçete edebilir ve bu süre boyunca düzenli bir tıbbi takip gerekebilir.
Büyük kist, semptomlara neden oluyorsa veya kendiliğinden kaybolmazsa, ilaç tedavisi yeterli olmayabilir ve cerrahi müdahale gerekebilir. Daha büyük kistler için laparotomi ve laparoskopi cerrahi seçenekleridir. Bazı durumlarda, kistlerin yapısı ve türü kanser potansiyeli taşıyabileceğinden, ek tetkikler ve biyopsiler gerekebilir.
İlaçlar, yumurtalık kistlerini tedavi etmek için kullanılabilir, ancak bazı durumlarda etkili olmayabilir. Hormon tedavileri, özellikle fonksiyonel kistlerin tekrarlanmasını önleyebilir. Tedavi, hastanın semptomları, kist büyüklüğü ve türüne göre belirlenir.
Menopoz geçirmediyseniz, doktorunuz üreme sisteminizi elinden geldiğince korumaya çalışacaktır. Genellikle kisti almak ve her iki yumurtalığı sağlıklı bırakmak mümkündür, bu da doğurganlığınızın etkilenmediği anlamına gelir. Yumurtalıklarınızdan birinin çıkarılması gerekiyorsa, diğer yumurtalık her zamanki gibi yine de yumurta üretebilir. Hamile kalmak biraz daha zor olsa da doğurganlığınız etkilenmemektedir.
Bazen menopoz geçirmemiş olsanız bile her iki yumurtalığı da almanız gerekebilir. Bu erken bir menopozu hızlandırır ve artık yumurta üretmenizin imkansız olduğu anlamına gelir. Ancak bağışlanmış bir yumurtanın rahminize enjekte edilmesiyle bebek sahibi olmak yine de mümkündür. Bunun, yardımcı üreme tekniklerinde uzmanlaşmış bir merkezdeki doktorlarla tartışılması gerekecektir. Menopoz geçirdiyseniz, artık yumurta üretmedikleri için her iki yumurtalık da alınabilir. Ameliyattan önce doğurganlık endişelerinizi doktorunuzla görüşün. Yumurtalık kist tedavisinde uzman bir doktor seçmek önemlidir.
Belirli durumlarda yumurtalık kistleri tehlikeli olabilir, ancak genellikle zararsızdır. Özellikle büyük kistler, yakındaki dokulara baskı yaparak rahatsızlık ve ağrıya neden olabilir. Bazı kist türleri, özellikle kistadenom veya endometrioid kistler, kanser açısından riskli olabilirler. Kistlerin yırtılması veya patlaması, karın ağrısı, iç kanama ve hayati tehlike oluşturabilir. Ek olarak, kistlerin hızlı büyümesi veya belirgin semptomları, kistlerin risk altında olduğunu gösterebilir. Şiddetli ağrı, ani baş ağrısı, bulantı ve kusma, ateş, bayılma veya şuur kaybı bu semptomlardan bazılarıdır. Bu semptomların ortaya çıkması durumunda acil tıbbi müdahale gerekebilir.